Umetatik begiratu izan diot Pellori miresmen puntu batez. Arrazoia zein zen ez nekien orduan, baina gerora argitu zait orduko sentimendua. Begiratzen nion miresmenez. Miresmenez, artista zelako: ARTISTA. Hil egin da eta hori galera da kulturarentzako, elgetarrondako.

Sormena
Pellok ideiak modu originalean sortzeko gaitasuna izan du. Oso gogoan dut dimentsio handiko koadro bat: iluna, tetrikoa zela esatera ere ausartzen naiz. Inpresioa egin zidan. Beti izan dut koadro horren irudia buruan. Horrekin geratzen naiz.

Adierazkortasuna
Sentimenduak, pentsamenduak edo ideiak pinturaren bidez adierazteko gaitasuna zuen elgetarrak. Bere barne-mundua kanporatzeko erabili zuen koadro beltz horretan bihotz gorri bat. Bihotz bat taupadak ere transmititzen zituena. Niretzat, beltzaren gaineko esperantza bizia.

Ingurua ikusteko gaitasuna
Pellok inguratzen duten artista-mundua oso lotua zegoen bergarar pintoreekin. Esango nuke bere obran trazo handiagoetan eta collageetan hasitakoa ekarri zuela detaile txikiagoetara. Aitor dezadan ez naizela aditua gaiotan, inor haserretu aurretik. Beharbada, bera dagoen lekuan egonda ere haserretzen hasia da dagoeneko.

Sentsibilitatea
Inguruko egoera, emozio eta jendearen aurrean sentiberatasuna. Euskaltzaleen egunean plazan izan zen bazkaltzen. Eta haserre eta haserre artean ere bihotza; beltzean esperantza. Jakin dudanez, eta ohikoena ere ez zen arren, ilobak izan zituen hizpide bazkari-tertulian. Goienaren mikroari beti erantzun zion, baita kale-inkestak egin izan ditugunean ere. Ez, ez zion ihes egiten mikrofonoari. Bazuen zeresana.

Irudimena
Mundu berriak sortzeko gaitasuna bazuen, ikusten nituen koadroetan existitzen ez ziren munduak ere, eta horrek txunditu egiten du bat. Goizeko 08:00etako kafean pertsona “normala” zenak, esan nahi bada gu besteko “normala, normalik bagara” pertsona “estra” bat zekarren barruan, munduak sortzerainokoa, beltzean esperantza moduan. Niri, bere obratik, minimalistenak gustatzen zitzaizkidan; dimentsio handiko koadroetan pintatzen zituen lan minimalistak.

Bere obrez zioen “nire ustez erraz ulertzekoak dira nire pinturak. Ni ez naiz beste pertsonak baino burutsuagoa; artistak beste gaitasun batzuk garatzen dituela eta mundu fiktizio bat egiten duela gertatzen da; hor plasmatzen ditu gero bere bizipenak”.

Jakintza eta kultura
Artista gehienak moduan, artearen historia, beste artisten lanak eta garaiko joerak ezagutzen zituen. Pellok gustuko zituen Lucio Muñoz edo Gordillo, esaterako. Aste honetan zuen hotela hartuta Madrilen astebete pasatzeko. Museo batzuek zituen begiz jota. Bere hitzak dira: “Jendeari ez zaio pintura interesatzen. Arraroa bada edo erraz ulertzen ez bada jendeari ez zaio gustatzen eta nahiago ditu futbola eta horrelakoak”. Madrilen izan zituen bere koadroak erakusgai Pellok 1992an, eta ondo joan zen erakustea hura.

Konpromisoa eta “burugogortasuna“.
Pellok bere lana egiteko denbora behar zuen eta eskaintzen zion. 8 orduko lan baten ostean ateratzen zuena, kasu honetan ere. Beste disziplina batzuetan moduan, Euskal Herriko artistek ez dute erraz orduak eskaintzea kulturari. Ahalegina bazegoen, behintzat. Hori bai, ez zuen ulertzen milioiak ordaintzea koadro batengatik. Bere hitzak dira: “hori adar-jotze hutsa da eta ez du artistaren errekonozimenduarekin zerikusirik”.

Askatasun espirituala
Estilo, pentsamendu edo joera tradizionaletatik aurrerago begiratzeko bazuen grina. Sarri zen burugogortasun hori haserre bihurtuta. Askatasun hori onartzen zitzaion lagunartean. Pello zen. Artista zen. Gure herriko artista zen. Zioen: “jendeak ez ditu pinturetan-eta diruak gastatzen. Nahiago du txikiteoa eta horrelakoak bakarrik. Ondorioz, gaitasunik ez da garatzen. Artistaren mundua eta gainontzekoena ezberdintzen dira horrela. Gauza ezberdin baten aurrean ez dugu pentsatzen, eta okerragoa dena, ez gara ulertzen saiatzen!”

Pinturak

Olioa, akuarela, akrilikoa, pastelak, tenperak periodiko paperekin lanak… dimentsioak koadroetan. Eta errekorteak eta fotokopiak, eta… pinturaren barruan erabili ditu hamaika molde. Nik ez diot ezagutu ikusten duena kopiatzen: bere irudimenetik sortu du, elementuak berrasmatuz, sinbolismoa erabiliz edo estilo propioa garatuz. Pellok lortu zuen bere artelanak ez izaten beti objektuak bakarrik: sentipenak ere islatzen zituen. Baita koadro minimalistenetan ere.

Elgetarekiko harremana
Elgetarron ispilua ere bazen, seguruenik. Artistak izan behar du, gainera: gizartearen arazoak, injustiziak edo balioak islatu eta kritikatzeko gaitasuna pintatuz adierazten zuen. Bere lanean zegoen esateko zuena. Seguruenik artista ez garenok baino landuago eta irudimentsuago.

Dagokiguna da saiatzea

Ez da erraza izaten artisten lana, egunerokoa, obra eta abarrak ulertzea, baina artista ez garenoi badagokigu ulertzen saiatzea. “heziketan hutsune bat nabari da arteari dagokionean” zioen Pellok Goibekokalen, 1995eko apirilean. Goibekokale aldizkariaren azala eta erreportajea egin genituen berarekin. Ahal dena hartzea, ikastea, gozatzea saiakeran, eta egindakoa aitortzea. Hil da Pello, baina bere koadroek jarraituko dute hitz egiten. Beharbada, badagokigu egin zaion baino kasu gehiago egitea. Atzera ezin dugu egin eta hutsune hori konpondu, baina aurrera begiratu eta Espaloia kafe antzokian erakusketa handi bat egitea ez litzateke sobera egongo. Kultura da gure territorio libre bakarra eta gure esku ere badago artisten obrak herritarren gozamenerako erakustea. Koadro artean egongo da Alberdi, seguru. Eskerrik asko, Pello.

Ikastetxeei emango die hainbat mezu ezabatzeko aukera. Pilotu batean dabiltza oraindik. Non izango da ba! AEBn. Baina badakigu errazegi etortzen direla hango jardunak honantz… Jendea kalera kolore laranjarekin ateratzerainoko inozoak ere izan gaitezke-eta!

Bueno, harira: Eskoletako irakasleei ematen zaizkie irakaskuntzaz gaindiko hainbat gauza. Eskolatik hastea irudikatzen dugu hau eta bestea. Izan euskaltzaletzea, izan maritxulokeria neurtzea, izan arazo psikologikoei aurre egitea, izan herriko halako edo bestelako talderen helburuetan inplikatzea, izan… Baina AEBn nahi dutena lartxo iruditu zait. Zer eta Instagramek dirua irabazten jarraitu dezan! Zerbitzu publiko bat bailitzan! Utikan!

Zertan ari naizen: Instagramek berezko eginbeharrak ditu: kontu faltsuak detektatu, adin txikikoek ez ditzatela kontuak ireki, faltsukeriak antzeman, irainak ezabatu… Baina zer nahi du orain? ba programa berri honetan sartzen diren eskolek aurrelana egitea nahi du! “Instagram school partner” izendatuko ditu pilotu honetan sartzen diren ikastetxeak. Irakasleak jarri nahi ditu kontu arriskutsuak antzematen, eta horiek Instagrami jakinaraziz gero, Instagramek lehentasuna emango ei die horiek moderatzeari. Eskolak izan dezakeen “School partner” kontu horretara jakinaraziko dio META multinazionalak arriskutsutzat markatu duen kontu horrekin zer egingo duen.

Falta zitzaiguna! Benetan uste du norbaitek derrigorra dela Instagram kontuak behar-beharrezkoak balira moduan funtzionatzea herritar guztiek eta baita eskolek ere?

Oh. Notizia jakin dut hemendik: Eta erantzunetan hau irakurri: “Oso interesgarria da eskolak online moderatzaile bihurtzea. Eskerrak eskola publikoko langileak ondo finantzatuta dauden eta denbora gehiago duten.” Zer den gero AEB! Zirrikitu txiki bat? ba egurra publikoari!

Produzitu, produzitu, produzitu.

Ez dakit eskualde honetan jaiotzeagatik bakarrik den edo momentu batean dena atera behar genuela sentituta jokatu genuen horrela. Badaukagu motxila hori oraindik, inertziak ez dira aldatzen errazak. Izan ere, ekitaldi jario handia dago Debagoienan eta denek edo gehien-gehienek egon nahi dute Goinaren euskarrietan.

Mugatua da denbora (“egunak 24 ordu, halaxe ikasi nuen nik”) eta mugatua paper kopurua, eta bideoak editatzekoa, eta… Baina mirestekoa da gure komunitateak duen sortze kopurua. Asko sortzen da, ekitaldi asko: hitzaldi, kontzertu, azoka, kirol, antzerki… Eta denak beharko dira egin egiten direnez. Horri denorri erantzutea ez dago batere erraz.

Elkarteak, taldeak, antolatzaileak… hasi dira “nire sare sozialean gehitu dut” esaka. Eta ez da egia, ez. Sare sozial hori norbaitena da. Instagramek erabili egiten gaitu. Borondate onenarekin “nire sare sozialean” esaten duen pertsona abduzitua du; maltzur jokatzen du Instagramek eta baita Facebookek, Twitterrek… Ulertzekoa da jendearengana heltzeko elkarteek-eta duten beharra, hala ere. Eta deabruari ere datuak eman behar. Konbentzituenek bakarrik egingo diote uko multinazionalen, dirudunen eta eskuin muturreko politikei men egiten dien sare sozialei. Baina horretaz pentsatzeko garaia ere heldu da. Egiten duguna baikara, ez esaten duguna.
Egoera honek, bultzatutako bi aterabide-edo:

1. Komunikazioan, dagoeneko, erronka ez da ideia, albiste edo iritzi gehiago banatzea, baizik eta zeintzuk merezi duten jakitea eta banaketan asmatzea.
2. Komunitatea: guk gurea. Eta hori horrela izan dadin Goienan bi mugimendu egin ditugu:
   • Gure komunitatea: Goiena.eus-eko komunitatean inbertsio handia egin dugu. Asko hobetu dugu gure komunitateko kideendako atala. Eta horren berri Aste Santua baino lehen emango dugu eta bistaratu. Espero dugu inbertsioak bere eragina izatea. Helburu bakarra izan da gure komunitatean idazten dutenei erosoago egitea, erabilgarriago, eta, beraz, eraginkorrago.
   • Sare sozialei dagokionez: Mastodon izango da gure sare-sozial lehenetsia. Eta ederra litzateke Debagoieneko entitate, udal, kulturazale, kirolzale eta abarrak hor argitaratzen hastea. Twitter edo X-n ez dugu argitaratzen; FBn bagaude oraindik; Instagramen bagaude oraindik. Baina lehenetsi, lehenesten dugu Mastodon.

Eta gastatzen doaz! Bedeinkatzeko astirik barik! Bueno, gure amak beti bedeinkatzen ditu. Eta San Blasak egindako azukrea iaztik bedeinkatuta egotea ere posible da. Argazki batzuk jaso ditut hemen.

Errezeta gurean, masa bat egiteko (guk bi egin ditugu bi dozenarekin):

• Dozena bat arrautza.
• 2 kilo irina.
• 36 kutxarakada azukre.
• 36 anis tanta.
• Royal, hiru sobre.
• 250 gramo gurin edo margarina.

Zuringoa egiteko:

• 3 zuringo (aurreko dozenari kendu dizkiogunak).
• 400 gramo azukre. Fin-fina. Guk Thermomixean haustu dugu.

Eta kontuan izateko aholku ez zientifikoak. Geure gauzatxoak:

• Orea egiterakoan ez urtu gurina. Hotza ere ez. Ikusi irudia, zatiak ikus daitezke.
• Arrautzak hozkailutik aterata? ez. Epelak hobeto, bestela anis tantak gogortu daitezke.
• Arrautzak ez nahastu batidorarekin. Ez ei du laguntzen.
• Behin opila eginda eta puntak markatuta, sardexkarekin zulotxoak egin oreari.
• Beroan nahastu zuringoa eta azukrea.
• Labara sartu 200 gradutan dagoenean (goi eta behe berotu).
• 15 minutu labean (begiratu noiz doan kolorea hartzen, gustuen arabera…)

Errezeta argazkitan (eskerrik asko, Lili):

Maila pertsonalean errazagoa izan daiteke, izan ere X eta bestelako “sare sozial” batzuen kiratsa aguanta-ezina da. “Toxikoak diren sareei utikan!” esatea egiteko modu bat da, eta bakoitzak jakingo du noiz eta nola. Hala ere, eta egiteko garrantzitsuagotzat dut fedibertsoa hautatzea. Badut ustea (eta gertatzen ari da), han ikusiko, irakurriko, eztabaidatuko eta informatuko garela modu sanoagoan. Bai, behintzat, algoritmo kakaeragileetatik kanpo! Behar da fedibertsoan modu ezberdinetan pentsatzen duen jendea, bakoitzak beretik emango duena eta fedibertso gero eta handiago eta koloretsuagoa osatuko duena. Aurretik ibili dira eta antolatu dira ekonomia sozialeko entitateak pausoa ematerakoan; norbanakoek jarraitu diote bideari; hedabideak badabiltza pausoak ematen (Tokikomeko hedabideek egin dituzte etxeko lanak, esaterako) eta beste hainbatek egingo dituztela ez dut zalantzarik. Denbora behar da, ikasi behar dugu, jauzia eginda ere ikasten jarraitu beharko dugu… baina eraikiko duguna dagoena baino gozagarriagoa izango da.

Adostasun handia dago diskurtsoan, adostasun handia dago norberak kudeatzen dituen sareak behar ditugula eta deszentralizatua izan behar dela derrigor. Orain, horren alde esan baino horren alde egiteko momentua da.

Ez da euskaldunon erabaki solte bat

Mundu mailako milaka eta milaka lagunek egin dute Mastodonen alde. Euskaldunok kapazak izan gara tren digitalak azkar hartzeko eta seguru nago aldaketa (hasiera) hau ere azkar egingo dugula. e-posta taldeak izan ziren haien balioa azkar ikusi genuen, blogen trena azkar harrapatu zuen euskarak, euskal hedabideek azkar ikusi zuten Interneten indarra, euskarazko Wikipediaren adibidea eredugarria da… Uste dut tokatzen dela tren hau pasatzen ez uztea.

Gaurko egunean hainbatek egingo dute salto. Erabakiko dute Mastodonen kontua zabaltzea: Alemanian, Frantzian, Espainiar estatuan, Euskal Herrian… Astelehen hau egokia da. Europako kazetari elkargotik ere argia da mezua eta salto egin dute askok.

Euskaldunok ere badugu zeregina

Euskaldunok behar dugu gure eredu propioa eraikitzea, munduarekin konektatua egongo dena eta euskaratik konektatuko dena. Hiztun komunitatea erdigunean jarrita egin behar dugu. Antolatu behar dira entitateak (elkarteak, hedabideak, enpresak, kultura, kirola…) eta salto egin; norbanakoek kontuak zabaltzea izango da modu on bat AEBko informazioa inbutu batetik pasata jan ez dezagun. Ezin dugu pasibo izan, ezin dugu gora begira egon eta inertziak eraman gaitzan utzi. Aspalditik gabiltza jolasean kontrolatzen ez ditugun jostailuetan, eragin politikorako jostailuen jabeek nahi gaituzte pasibo, nahi gaituzte ardi. Gaur egun ona da salto egiteko, jostailuen kontrola guk geuk hartzeko, guk sortutako agenda agerikoagoa egiteko.

“Goazen lagunok”

Bagoaz. Eta joan zaitezen erraz erraz jarri dute Goazenlagunok.eus webgunean. Etxe berri batera joateko egun ona da. Gizatiarragoa da; libreagoa; kolaboratigoagoa. Ez da algoritmoen menpekoa; ez da ezkutuko esku beltzik; zurea da, nirea, gurea. Denok sartzen gara fedibertsoan, lekua dago eta konpartituko dugu ahalik eta sanoena den giro bat.

Hainbat norbanakok eman dugu urratsa, entitateek ere bai. Zuk ere ikuspegia partekatzen baduzu: https://goazenlagunok.eus/about

Kontaktua: goazen@fedibertsoa.eus

Mastodon: @fedibertsoa@mastodon.eus

Repo: https://codeberg.org/kyva/vamonos-juntas

Laguntza behar baduzu hemen hainbat erreminta-eta: https://goazenlagunok.eus/help
—

————-
Iban Arantzabal Arrieta

Goiena Komunikazio Taldea Koop. E.
iarantzabal@goiena.eus/ 943 25 05 05 / Albisteak: goiena.eus

Ez da inoiz samurra heriotza bat, ez da inoiz momentu ona gazte hiltzeko, ez da erraz onartzea, ezta agur esatea ere, sikiera. Gaur ere ez zen eguna.

Denbora beharko dugu gure lankide estimatua telefonoari itsatsita ez dugula berriz ikusiko onartzeko. Memoriak egingo du bere lana, gutako bakoitzak emango dio leku txukun bat ez ahazteko, eta denbora eta lekua gurutzatuko dira izen batekin: Ziortza. Ziortza lankidea, lankide ona, zintzoa, ekina, bazkidea, konprometitua, euskaltzalea.

Ziortza kolore bat balitz izango litzateke… edo animalia bat balitz… edo zuhaitz bat balitz, izenaren jatorri duen Zihaurria, akaso. Ziortza herri bat balitz izan zitekeen… herri bat balitz, ba: Ziortza-Bolibar bera, edo Zaraitzu, edo Ziburu, Zizurkil, Zalgize, Zerain. Edo Z eta R, eta TZ eta A letrekin Zarautz, beharbada. Malekoia gogor astintzen duen herri horixe bera, esaterako. Bizitzak eman dio itsasgora gogorrik, nahiz eta Ziortza izan den kapaza, pazientzia izanda, itsasbeheraren ederraz jabetzeko. Olatu handiak bizi izan ditu gertu-gertuan, eta, hala ere, jakin du olatu horiei moila jartzen. Beti altxatu da, beti ikusi du zirrikitu bat, eta burugogorra ere izan behar izan du batek, ezin izango bailieke bestela inork aurre egin behin eta berriz tematu diren marea biziei.

Beharbada, itsasoaren kontra nekez egin daitekeela jabetu da. Deskantsua behar izan du. Topatu du behin eta berriz borrokatu behar ez izatea. Lasaitasuna. Bat egin du itsaso barearekin. Naturarekin. Bat lurrarekin. Zihaurria lur sakon eta onean hazten dela jakina da. Gozo bekio lurra.

Norberaren kontrolpekoak ez diren plataformen mendekotasun-maila da hedabideen kezka handienetako bat, eta beren estrategiaren gakoetako bat, zentzu batean edo bestean. Eta iritziak, kasu honetan, erabat banatuta daude baita Euskal Herrian ere.

Grafiko hau esanguratsua da 51 herrialdetako 326 liderri egindako inkestatik atera dutenez ere. Gaia lantzen da hemen: “Periodismo, medios y tecnología: tendendias y predicciones para 2025”. Grafikoan argi ikusten da eta esaten dute norberarenak ez diren sare sozialez “Antzeko proportzio batek loturak moztu nahi ditu ( % 31) eta sendotu ( % 30). Eta % 36k aurreikusi du dauden loturak mantentzea “.

Bitartean, entzuten ditugu hedabide batzuetan zein udal batzuetako komunikazio arduradunetan eta baita enpresa munduko hainbatengan: nire Instagrama, nire Twitterra, nire Facebook-a… Zerbait ikasi badugu da ez direla gureak. EZ DIRA GUREAK.

Kontraesanak denok ditugu. Gai honetan ezingo da iraultza egin derrepente, baina poliki-poliki ez ote ditugu pausoak eman behar? Esaterako X plataforma kakaztutik aterata? Ez da hasiera txar bat. Eta kakatza gero eta handiagoa da. Emmanuel Macron ere konturatu da eta!

Zein da gutako bakoitzaren lekua? Eta batez ere, gure jarduerak zein ehunekotan kokatzen gaitu?

Grafikoa:

Gaia jarraitu da gertutik Goienan. Atera genuen azkar notizia eta azkartasunak ez du desinformazioan eragin. Eta jorratu dugu gerora ere gaia, datu gehiagorekin eta adierazpen ofizialekin. Interesekoak diren datuak eman ditugu: zenbat zauritu, non, erasotzailearen adina (izen-abizenik ez, jatorririk ez), testuingurua… Eta jarraipena ere egin diogu hurrengo egunean ikerketak zabalik jarraitzen duela esaten, Bergarako ertzain etxean dagoela atxilotua epailearen zain, etab. Oinarrizko datu guztiak jasota, kontrastatuta eta publikatuta. Nire ustez lan ona egin dute lankideek.

Oñatiko alkateak Musken plataforman atera zuen mezu labur bat eta ondoren Goienari ere egin zizkion adierazpenak. Uste dut Goienak zerbitzu hori ere eman behar duela eta herriko ordezkari gorenari mikroa jartzea Goienaren egitekoetako bat dela. Ez dago beste gairik Oñatin, eta arraroa ere izango litzateke adierazpen publiko horiek gabe geratzea. Ohiko moduan adeitsu hartu zuen alkateak Goiena. Herritarrek eskertu dituzte hitzok. Hitzok Euskadi Irratian eta Euskal Telebistan ere entzun ahal izan dira, hedabide publikoetan.

Horra arte ondo, kazetaritzaren ikuspuntutik ondo. Ze erredakzioan badago eraso momentuko soinu grabazio bat, badago atxilotuaren argazkia, zurrumurruak hamaika, etab. Baina zer eragingo luke horiek argitaratzeak (zurrumurruak ez, argazkiak-eta)? ze on egiten dio norbaiti? Eta onik ez eginda ere ekarpena ote litzateke hauek publikatzea? Ba ezetz erabaki dugu. Ez dugu argitaratu ez argitaratuko. 

Jakina, Whatsapp taldeetan edo norbanakotik norbanakora dabiltzan argazkiek-eta ere ez dute onik egiten. Ez dago kontakizunik, ez dago testuingururik, ez dago filtrorik, ez dago kazetaritza irizpiderik, ez dago formaziorik, ez dago bi aldiz pentsatutako bidalketarik, ez dago… eta ez dagoenez, ba ez litzateke elkarbanatu behar. 

Oinarria da ez dutela ekarpenik egiten. Eta gutako bakoitzak zer egiten du odoldutako argazki hori jaso ostean? beste bati bidali? Benetan? Badago zer pentsatu. Whatsappez bidaltzea publikatzea da! Ez da ekintza pribatua. Erantzukizunak baditu eta ez da pentsatu barik egin beharrekoa. 

Kazetaritzarako ere badago zer pentsatua, baina badago zer pentsatu, bereziki, whatsapparen erabilerari buruz. Ez bakarrik Zuckerberrek ere argazki horren jabetza duelako, baizik eta bolbora zabaltzen egoteak sua pizten duelako. 

Gai honen jarraipena? ba ondo legoke zaurituak ondo eta etxean daudela publikatuko bagenu. Ez da posible momentuz.

Goienak erabaki du informatzea baino harantzago joatea. Antolatu egingo ditugu solasaldiak liburuak aurkezteko. Jarriko ditugu gure medioak euskal sortzaileen eskura. Eta horretarako, eskualdeko euskara elkarteekin batera izango gara antolatzaile. Helburua? euskal idazleei haizea ematea. Lehen saioa egin dugu. Ondo joan da.

Marko honetan egingo dira aurkezpenak:

• Oinarria: Kultura sorkuntzaren katabegi bat gara hedabideok. Gure kasuan tokikook.
• Eman nahi diogu euskaraz idazten duen horri plaza publikoa: fisikoa eta digitala.
• Plaza publikoa ez da bakarrik hiriburua. Batzuetan ez da hiriburua plaza publikorik onena ere.
• Argitaletxeekin egingo dugu berba liburuak merkeago eskura ditzaten Goienakideek eta euskara elkarteko kideek.
• Informatuko dugu hitzaldia dagoela, hitzaldiaren tartean eta hitzaldi ostean. Horri deritzogu haizea eman.
• Ez derrigor argitaratzeaz bat. Idazleari komeni zaionean antolatuko dugu aurkezpena.
• Idazleak liburuak sinatuko ditu aurkezpen guztietan. Baita argazkiak atera ere eskatuz gero.
• Entzuleak galderak egin ahal izango ditu aurkezpenean, eta hartu-emana bilatzen da.
• Kazetari batek egingo digu aurkezle lanak.
• Spoilerrik ez, baina liburuaren nolakotasunaz printzak bai.
• Hau ez da irakurle talde bat. Liburu aurkezpena da.
• Lekua hautatzerakoan baloratu: gertutasuna, jendea eroso egoteko lekua.
• Goienak ez du diru irabazirik bilatzen. Gure egitekoen barruan sartuko dugu. Salmentetako dirua argitaletxera joango da edota zuzenean idazleengana. Kasuan kasu.
• Idazleak beti jasoko du, gutxienez, dendetako liburu salmentatik jasotzen duen kopuru hori bera.
• Kartelak egingo dira aurkezpena iragartzeko. Baita mezuak helarazi Goienakideei aurkezpenera joatera gonbidatuz.
• Euskal idazleek beraien burua “saltzen” ere jarduten dute. Eta ibiliko dira, baina gainontzekook ere egin genezake zerbait.
• Albiste edo artikulu eske sortzailea bera… ejem. Badakigu norberarena norberak “salduko” duela ondoen. Hala ere, nahi izanez gero, gure laguntza izango dute (kontaktatu Goienarekin guk ez badugu kontaktatu).
• Urtebete atzeragoko lanekin ez dugu aurkezpenik egingo. Ulertzen dugu dagoeneko egina duela bere ibilbidea.

Albistea egunean bertan egin zen Goienan, aurkezpena amaitzeaz bat: https://goiena.eus/arrasate/1733340888193-eskutiz-bidez-idatzitako-eleberria-aurkeztu-dute-john-anduezak-eta-asel-luzarragak

• Higiene kontu bat da Twitterrri jaten ez ematea. 
• Algoritmoek desinformatzeko edukiak ematen dituzte nahita.
• Publizitate engainagarrietara eramaten dute erabiltzailea. Bideratu egiten dute.
• Ziriak eta gorroto-diskurtsoa biderkatu egiten da bertan. 
• Konspirazioen erresonantzia kaxa bat da.
• Ezin da “egiaren” aldekoa izanik burua atera xake-taula manipulatu horretan. 
• “Beste batzuek okupatuko dute plaza publiko hori” diote. EZ! plaza pribatua da eta okupatua dago. Eta zeinek, gainera! 
• “Intoxikatzen eta difamatzen aritzen direnei lekua uzten zaie” diote. EZ! badute. Eta ez duzu maila berean egoterik. Zapaltzen gaituzte ahal dutenero. Hor jarraitzerik ez dago.
• Nazismoa eta faxismoak ateak irekita ditu Twitterren. Bizitza errealean onartzen ez diren jokaerak bultzatzen dira inpunitate osoz. Europa ez da kapaz horri aurre egiteko ere.
• Gutako bakoitza oso txikia da, eta legitimatu ere ezingo dugu egin ezer gertatuko ez balitz moduan jarraituta txikia izanagatik. 
• Egoa eta audientzia altua dutenendako zailagoa da erabakia, ulertzen dut. Ez da nire kasua. Gainera, audientzia altuenekoak mesedegarriak zaizkio Muski, duten erakarpen indarragatik eta berak esateko duena haiek ere entzun dezaten. 
• Audientzia handia zein txikia izanik ere inguruak zuri jarraitzea nahi duzu. Hori da joku-legea. Zu jarraitzea eta zuk haiek jarraitzea, edo aldrebes. Baina hor jarraitzea? toxikoa den leku horretan? 
• Twitterzalea izan naiz. Gustatzen zitzaidan. Oraindik ere interesekoak diren gauzak ditu, baina ez dago aguantatzerik horko zarata. 
• Demokraziaren kontrako jostailua da. Ez dut nahi hor egoterik, sinisten jarraitu nahi dut demokrazian. 
• Zientziaren kontrakoa da Twitter. Goratzen ditu anti-ekologikoak diren mezuak, esaterako. 
• Eraldaketa energetiko eta ekologikoa baztertzen ditu Twitterrek, baina ez dirudi arraroa jabea espaziora turismoa bultzatzen dabil-eta.  
• Abusua konstantea da: Palestinarrei, gizon zuria ez denari, aurrerakoia denari, pobreenei… Ezin dut gertatuko ez balitz moduan jarraitu.
• Diruak dio inporta. Eta are gehiago botoreak (botere eta botoak). 40.000 milioi ordaindu zituen jostailuagatik eta Trumpek irabazita amortizatuak leudeke dolarrok. Jarraitu nahi du hasi zuena, dirudienez. Nik ez. 
• Tranpaldoan Trump eta Musk dantzan ikustea ezin dut aguantatu.
• Ez du egiak inporta. Egia baztertu arren audientziak du balio, bihoztxoari klik egiteak ematen dio jaten algoritmoari. 
• Albiste faltsuak du zabalpen handiagoa egia kontrastatuak baino. Nik maite ditut zero kilometroko hedabideak, kontrastea ematen dutenak, testuingurua, objektibo izateko nahia dutenak… Hortik urrun dago gune hau, nahiz eta egiaren aldekoak ere badiren bertan, jakina.
• Polemikak, zurrumurruak eta manipulazio zakarrak gobernatzen dute eztabaida Twitterren. Eta dena Musken agindupean, algoritmoaren menera. 
• Linkak edo loturak jartzen dituzula Twitterreko mezuetan? ba zigortu egingo zaitu eta agerikotasuna kendu. 
• Nire perfila ez dela nirea argi eta garbi esan berri du. Bagenekien, baina hain da autoritarioa eta goitik beherakoa gizon hau ez duela ezkutatzeko lanik ere hartzen. Eskertzen diot gardentasuna, hori bai. 
• Soseguz egindako eztabaida zail dago. Elkarrizketa eraikitzailea eragozten du zaratak. Kontu anonimo horiek guztiak eta troll tropela, taberna honetako bezeroen kontrakoa da. Ez da gaurkoa gai hau ere, baina orain helburu jakinekin ere erabiltzen da. 
• 7.500 lagile izatetik 1.700 izatera pasa da. Lehen ere zaila zen moderazioa, ba orain… Segurtasuna eta sinesgarritasuna bermatzeko 20 lagun daude bakarrik! 
• Musk-ek utziko du berandu baino lehen, nire ustez. Baina jostailua matxuratuta dago, biziatua eta herdoildua ere bai. Zaila izango da bertara bueltatzea. 
• RAP neurriak neure egiten ditut:
  • Erabili promozionatu gabe: norbere espazioa eduki. Leku horretara bideratu eta ez eraman bueltan sare pribatuetara.
  • Eduki esklusiboa saihestu: eta hori egitea ikusten baduzu (hariak…), sare libreetan izan bedi.
  • Ez eman dirurik: ez eman dirurik sare pribatuei, Muskek ez du behar gure dirua.

Errespetu kontu bat da. Errespetatzen eta txuleatzen gaituzten lekuetan egotea ustezko ekarpena egiten dugula pentsatuta ez dut ikusten. Han idatzita, han sortuta feedbacka eta edukia han emanda kaka-lapiko hori gizentzen laguntzen dut. Kontua borratzea? momentuz ez. Munduaren zati bat kakatzan mugitzen da, mugitzen den guztia kaka ez den arren. Ez dago ezkutatzerik interesatzen zaidala hango jende bat, hango informazio batzuk, han ezagututako batzuk estimuan ditut… Eta informazio gune kutsatua den arren, tamalez, han bakarrik dagoen jendea badago. Errespetatzen ditut eta ez dut nahi diotenaz ahaztea. Asko ikasi dut, balio izan dit sare horrek, pertsona interesgarriak badaude… Eta ez-interesgarriek zer dioten jakitzea ere ez dut baztertzen. Hori bai, dosifikatu behar da azken hauetatik jasotzen dena.

Ni isildu egingo naiz, hala ere. Mastodonen jarraituko dut. 2018tik dut kontua bertan eta, aktiboago orain, bertan saiatuko naiz sarea sortzen, lagunak ditudanak jarraitzen, interesgarria den jendea ezagutzen… BSKY-n ere zabaldu dut, ez badut idatzi ere. Erabaki dut lehentasunez erabiltzea Mastodon, Euskal Herritik kontrolatzen diren zerbitzarietan dagoena eta deszentralizatua dena. Besterik da zabalkundea-eta. Joango naiz ikasten eta erabakitzen. Gaurkoa erabakitzen eta biharkoa diseinatu edo imajinatu nahian. Aldatzeko prest, hanka sartzeko prest eta erabakiak hartuz. Ahal bada beldurrari izkin eginez. Nire (Musken) Twitterreko kontuak ez du deus balio, eta badakit erabaki txiki honek ez duela ezer aldatzen, baina neure erabakia da eta balio dit trankilago egoteko, koherenteagoa izateko eta libreagoa ere bai. Ez da gutxi. Meloia zabaldu zen FB utzi nuenean, X deitzera ohitu ez naizen hau uztea gehiago kostatu zait, Instagram, Whatsapp (zenbatek “behartzen” gaituzten erabiltzera!)… 

Erabaki pertsonala da, eta baita gonbidapena ere beste taberna baten trago bat hartzera. Algoritmoetatik kanpo. Osasuna ere bada, ez pentsa!